U moet veel dingen regelen als nabestaande. Eén van deze dingen is het nagaan of er een testament is. Hieruit kan blijken of u erfgenaam bent. Indien er geen testament is, geldt het wettelijke erfrecht. De wet bepaalt dan wie de erfgenamen zijn. Ook bepaalt de wet in welke volgorde de nalatenschap wordt verdeeld. Met andere woorden: wie er als eerste, tweede, derde, enz. recht heeft op de nalatenschap.
Als blijkt dat u erfgenaam bent, heeft u drie mogelijkheden. De eerste mogelijkheid is het zuiver aanvaarden van de nalatenschap. U aanvaardt dan de gehele nalatenschap. Dit betekent dat u samen met andere erfgenamen, die ook zuiver hebben aanvaard, ook aansprakelijk bent voor eventuele schulden. Indien u de erfenis eenmaal zuiver hebt aanvaard, kunt u alleen bij hoge uitzondering op deze keuze terugkomen. Om zuiver te aanvaarden kunt u naar de griffie van de rechtbank. Ook kunt u bij de notaris de aanvaarding vastleggen via ondertekening van een verklaring.
In sommige gevallen wordt er per ongeluk zuiver aanvaard. Dit is het geval wanneer u zich als erfgenaam gedraagt. Het zuiver aanvaarden kan bijvoorbeeld plaatsvinden door het meenemen van waardevolle spullen van de overledene, zonder dat u vastlegt dat u ze enkel voor veiligheid meeneemt. Ook is het geld opnemen van de gezamenlijke rekening een teken dat u zuiver wilt aanvaarden. Hiermee aanvaardt u dus de erfenis gezamenlijk met eventuele schulden. Let hier dus altijd goed op!
De tweede mogelijkheid is beneficiair aanvaarden. U aanvaardt hiermee de nalatenschap, maar u bent niet aansprakelijk voor eventuele schulden. U kunt deze mogelijkheid kiezen wanneer u denkt dat de schulden hoger zijn dan de bezittingen. Voor beneficiair aanvaarden dient u een schriftelijke verklaring af te leggen bij de rechtbank. Ook is dit mogelijk door middel van een volmacht via uw notaris. Beneficiair aanvaarden is doorgaans iets duurder. Toch kan het verstandig zijn om beneficiair te aanvaarden om te voorkomen dat u schulden dient te betalen. Bij het beneficiair aanvaarden dient u de erfenis te vereffenen. Dit betekent dat er richtlijnen met betrekking tot vereffening gevolgd moeten worden, anders kan uw beneficiaire aanvaarding toch een zuivere aanvaarding worden. Let hier dus ook goed op!
De derde mogelijkheid is verwerpen. Hiermee kunt u afstand doen van de nalatenschap. U bent verplicht om een verklaring af te leggen bij de griffie van de rechtbank. Dit kan zowel schriftelijk als in persoon.
Er zijn dus drie keuzemogelijkheden met betrekking tot de nalatenschap. Maak verstandige keuzes met betrekking tot de nalatenschap, want voordat u het weet heeft u de nalatenschap al zuiver aanvaard. Beneficiair aanvaarden is de veiligste keuze, tenzij u zeker weet dat er niets overblijft, dan is verwerpen de beste optie.