Ontslag op staande voet is alleen mogelijk als de werkgever daarvoor een geldige reden heeft. Die reden moet direct bij het ontslag worden vermeld en hiervan moet bewijs zijn. Als er een geldige reden is dan wordt het arbeidscontract per direct beëindigd. Enkele geldige redenen voor ontslag op staande voet zijn bijvoorbeeld als de werknemer gestolen heeft binnen het bedrijf of de organisatie, de werknemer gefraudeerd heeft of als de werknemer weigert het werk voldoende te verrichten.
De werknemer die op staande voet wordt ontslagen heeft per direct geen baan meer. Waar de werknemer normaal gesproken recht heeft op een transitievergoeding bij een ‘normaal’ ontslag, heeft hij dat niet bij het ontslag met als reden ernstig verwijtbaar handelen of nalaten. Een transitievergoeding is een vergoeding waar de werknemer (vaak) recht op heeft bij een ontslag.
Door het ontslag op staande voet moet de werknemer zelf een vergoeding betalen aan de werkgever voor zijn ernstig verwijtbaar handelen of nalaten. Hij krijgt dus niet een vergoeding, maar moet een vergoeding betalen.
Als de werknemer niet akkoord met het ontslag op staande voet, dan kan de werknemer een verzoek indienen bij de rechter voor de vernietiging van het ontslag of voor een billijke vergoeding. Dit verzoek moet natuurlijk wel berusten op sterke argumenten.
Als de werkgever geen bewijs heeft voor de reden tot ontslag op staande voet, dan wordt de werknemer in het gelijk gesteld en is het ontslag niet geldig. Dit kan grote gevolgen hebben voor de werkgever.
Allereerst betaalt de werkgever in dit geval de proceskosten. Als de werknemer in de procedure heeft geëist tot vernietiging van het ontslag en betaling van loon, dan moet de rechter dit loon betalen. Daarnaast moet hij ook eventuele bijkomende kosten betalen. Ook is het natuurlijk wel te begrijpen dat de relatie tussen de desbetreffende werknemer en werkgever enigszins verstoord is. Als de werknemer geen vernietiging heeft geëist, maar een billijke vergoeding, dan komt deze vergoeding toe aan de werknemer. De werkgever is verantwoordelijk voor deze vergoeding en moet deze dus betalen.
Elk ontslag op staande voet is verschillend en de omstandigheden zijn ook elke keer weer anders. Het is lastig om vooraf te zeggen of het ontslag op staande voet wordt gerechtvaardigd. Een geldige reden is vaak moeilijk te bewijzen en de rechter oordeelt in zo’n geval snel in het voordeel van de werknemer. Het is voor de werkgever dan ook verstandig om te onderzoeken of er meerdere opties mogelijk zijn, denk bijvoorbeeld aan een verzoek tot ontbinding van de overeenkomst of een vaststellingsovereenkomst.
